سلامت نیوز:در این روزها که تمرکز نظام سلامت کشور، بر روی کنترل شیوع کروناست، مواردی از بروز سالک و سرخک (طبق اعلام مسئولان و گزارشات مردمی) افزایش پیدا کرده است.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،هرچند که مسئولان وزارت بهداشت باور دارند، که در 22 سال گذشته روند ابتلا به سالک، با روند کاهشی روبه‌رو بوده است، اما تعدادی از مردم منطقه 15 که از استان خراسان رضوی در این منطقه ساکن هستند، در سفر به این استان، با بیماری سالک و زخم‌های متورم مواجه شده‌اند. این موضوع طی تماس‌ها با دفتر روزنامه «آرمان ملی» گزارش شده و ظاهرا آنها در آخرین سفرهای تابستانی که مثلا به شهرستان داورزن (از توابع سبزوار) مسافرت کرده‌اند، اکثرشان با نیش پشه ناقل به سالک مبتلا شده‌اند و روند درمانی خود را در بیمارستان رازی تهران، سپری می‌کنند.
طبق اعلام کارشناسان، بیماری سالک، جز بیماری‌های بومی کشور به حساب می‌آید و مرکزیت آن استان‌های مرکزی و جنوب کشور است و از طرق پشههای خاکی از مخزن (جوندگانی مانند موش‌های صحرایی) به انسان منتقل می‌شود. برای بررسی این موضوع و اینکه آیا شیوع سالک در این مناطق در دوران کرونا افزایش داشته است، رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت می‌گوید: «قدمت بیماری سالک در ایران به دوران ابوعلی سینا باز می‌گردد و امر تازه‌ای در کشور ما نیست.»
آن‌طور که دکتر بهزاد امیری باور دارد: «ماهیت این بیماری ریشه کن شدنی نیست و باید موارد ابتلا به آن را با روش‌های پیشگیرانه، کنترل کرد.» این کنترل شامل دو بخش: اقدامات دستگاه‌های متولی در بحث کنترل و پیشگیری و نکته دوم، اقداماتی است که باید مردم در بحث محافظت‌های فردی انجام دهند. به باور دکتر امیری: «اگر این دو مورد بر اساس اصولی که دارند به درستی انجام شوند، می‌توان امیدوار بود که ما بروز بیماری سالک را به حداقل ممکن در کشور خواهد رسید.
دو نوع سالک شهری و روستایی
رئیس گروه مدیریت بیماری‌های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت در ادامه می‌افزاید: «ما دو نوع سالک (سالک شهری و سالک روستایی) داریم، عامل این بیماری انگلی به‌نام «لیشمانیا» است که این انگل مربوط به نوع سالک روستایی به‌حساب می‌آید و زخم‌های بزرگتری را در پوست ایجاد می‌کند. این انگل در بدن جوندگان و موش‌های صحرایی وجود دارد و با پشههای خاکی (که پشه بسیار کوچکی است) به انسان منتقل می‌شود.
این پشه زمانی‌که از جوندگان صحرایی خونخواری می‌کند، این انگل وارد بدن او می‌شود و زمانی‌که روی بدن انسان می‌نشیند و بازهم خونخواری انجام می‌دهد، انگل لیشمانیا را وارد بدن انسان کند و در محل خونخواری، یک زخم ایجاد می شود که به مرور افزایش حجم و وسعت پیدا می‌کند و به عنوان یک زخم مزمن مطرح است و ممکن است دچار عفونت ثانیویه هم بشود. اما در بیماری سالک شهری، مخزن خود بیماران هستند، یعنی یک انسان بیمار، انگل در ناحیه زخم او وجود دارد و یک پشه روی زخم می‌نشیند و خونخواری می‌کند، با این فرآیند آن را بدن یک انسان سالم انتقال می‌دهد.
17 استان درگیر بیماری سالک
وی با اشاره به موارد کاهش سالک در کشور خاطر نشان می‌کند: ما در سال 87 تعداد مواردی که در کشور شناسایی شد 12هزار 491 مورد بود و در سال 99 با اقداماتی که طی این سال‌ها در بحث پیشگیری و کنترل انجام گرفت، قریب به 47 درصد توانستیم این آمار را کاهش به 6824 مورد تقلیل پیدا کند. هرچند که کنترل این بیماری به عنوان یکی از اولویت‌های نظام سلامت در استان‌های بومی مطرح است. در حال حاضر در 17 استان و 335 شهرستان این بیماری بومی وجود دارد که در سال گذشته بیشترین موارد بیماری در استان‌های اصفهان، فارس، خوزستان، سمنان، خراسان رضوی و گلستان بودند.
ساخت و ساز بدون کارشناسی
آیا با روند بروز خشکسالی در کشور، در سال‌جاری افزایش سالک را شاهد خواهیم بود؟ دکتر بهزاد امیری در پاسخ به این سوال می‌افزاید: تغییرات جوی قطعا در افزایش بیماری تاثیر‌گذار است و مهمترین دلایل افزایش سالک، شرایط محیطی و تغذیه مناسب برای رشد و نمو و تکثیر پشههای خاکی (به‌عنوان ناقل) و مخازن (جوندگان صحرایی) است. هر چقدر ما فاصله میان انسان و ناقل و مخزن را کاهش دهیم، احتمال بروز بیماری نیز کمتر خواهد شد.
مثلا در یکی از استان‌ها، بدون اینکه پیوست سلامت برای ساخت مسکن مهر در نظر گرفته شود، برروی کلونی‌های موش‌های صحرایی این بناها ساخته شد و باعث نزدیکی انسان با مخازن انگل (موش‌های صحرایی) گردید و در نتیجه ما افزایش بروز بیماری سالک را داشتیم. نکته دیگر بهداشت محیط است و هرکجا که تجمع زباله، نخاله‌های ساختمانی، کودهای حیوانی، اماکن مخروبه، جمع آوری نامناسب فاضلاب یا اینکه اصول ساخت و سازهای مناسب مد نظر قرار نگیرد، بعضا با گرم شدن زمین و گسترش ساخت و سازهای مسکونی و دامداری‌های سنتی، عوامل بروز بیماری سالک تشدید می‌شود.
پیشگیری از بروز سالک
وی درباره موارد پیشگیرانه به این زخم دردناک که برای همیشه جای زخم آن برروی پوست باقی خواهد ماند، می‌افزاید: آموزش و اطلاع رسانی به منظور پیشگیری از بیماری بسیار مفید و موثر است. مردم از وسایل حفاظت فردی باید استفاده کنند، معمولا پشههای ناقل از غروب تا طلوع آفتاب فعال هستند و در این زمان‌ها مردم باید با پوشش کامل، لباس‌های آستین بلند و جوراب‌های مناسب در مناطقی که بروز سالک دیده شده در بیرون از منزل رفت و آمد کنند.
نکته دیگر استفاده از اسپری‌های دور کننده حشرات است، که در مناطقی از بدن که امکان پوشاندن آن وجود ندارد، از این اسپری‌ها استفاده شود. نکته دیگر، در منازل از تورهای آغشته به سم ماندگار حشرات استفاده شود. از سوی دیگر دستگاه‌های متولی نیز نخست باید اقداماتی را انجام دهند که از بروز این بیماری جلوگیری کنند، مبارزه با جوندگان و موش‌های صحرایی طی سال‌های گذشته در استان‌های بومی افزایش داشته، همین‌طور مبارزه با پشههای خاکی و هماهنگی بین بخشی برای بهسازی محیط و ارتقای بهداشت محیط در حال انجام است.
خدمات تشخیص و درمانی این بیماری نیز رایگان است و با وجود هزینه سنگینی که برای درمان و تشخیص آن بردوش وزارت بهداشت می‌گذارد و داروهای آن از خارج کشور وارد می‌شود، به‌طور رایگان در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
نظر شما